Dünya üzerinde sayısız köpek ırkı vardır ve günümüzde hala devam eden yeni ırklar yaratma çabaları bu ırk sayısını gün geçtikçe arttırmaktadır tarih boyunca avcı,bekçi yada çoban olarak sınıflandırılan köpeklere günümüzde narkotik, yakın koruma, insana arkadaşlık eden, gibi yeni sınıflandırmalar eklenmiş insan köpeğin üstün özelliklerinden ve sadakatinden yararlanmada gün geçtikçe daha ileri bir seviyeye gelmiştir.
Bizim şimdi değineceğimiz ve bildiğimiz ölçüde özelliklerini paylaşacağımız köpekler geçmişten günümüze Türklerin sürülerini koruyan çoban köpekleri; bunların Türklerin yaşadağı bölgelere göre zaman içinde ve doğal ortamda oluşmuş olan farklı köpek ırkları ve bu ırkların yörelere göre ufak farklılıklar gösteren alt kollarıdır.Konumuza başlamadan önce değerlendirmelerimizi dünya üzerindeki köpeklerin ırk standartlarını tanımlayan farklı köpek federasyonların kabulünün dışında köpeklerin yaşadığı coğrafyadaki insanların kabul ettiği gerçekler ışığında yapacağımızı bilmenizi isterim.Bilinmesi gereken bir diğer önemli konuda çoban köpeği besleyen atalarımızın köpek yetiştirirken doğacak köpeklerin saf ırk olmasından ziyade köpeklerin daha güçlü daha dayanıklı ve vahşi hayvanlarla mücadelede daha baskın olmasına çok daha fazla önem verdiklerini ve aynı ırk köpekler yerine en güçlü en dayanıklı köpekleri birbiriyle çiftleştirdiklerini bilmemiz gerekir. Bunu bildiğimizde neden ırklara ait alt kolların bulunduğunu, değişik ırkların baskın olduğu yöreler arasında kalan alanlarda farklı iki yöreye ait cinslerin karıştığını, ve neden bu tür melez köpeklerin saf köpeklerin nüfusuna oranla çok daha fazla olduğunu anlamamız kolaylaşır .
Türk coğrafyasını 1) Anadolu 2)Kafkasya 3) Orta Asya 4)Balkanlar(doğu Avrupa) olarak sınıflandırdığımızda bu dört bölgede yaşayan çoban köpeklerinin bölge içinde benzer özellikler taşıdığını ve bölgelerin birbirine geçiş noktalarında ırkların karışım gösterdiğini görürüz. Aynı durum bölge içindeki alt türlerin sınır alanlarında da gözlemlenir. Bu genel bilgilendirmeden sonra Türk çoban köpekleri 4 sınıfta toplanabilir bunlar
1)Anadolu Çoban Köpekleri
a)Kangal ç.k.
b)Malaklı ç.k.
c)Akbaş ç.k.
d)Guregh ç.k.
e)Yörük ç.k.
f)Çapar

a)Kangal

Burun Ağız Yapısı : Ağız burun yapısı kısa küt çene kuvvetlidir.Dişler sivri ve sağlam, dudakları sarkıktır. Göz,kulak,ağız etrafı ve burun üstüne kadar siyahtır.
Gözler :Kafatasına göre oldukça küçük yuvarlakça olup altın ve kahverengi arasında bir renktedir.Göz etrafı siyahtır. Bakışlar canlı ve asildir.
Kulaklar :Orta boyda üçgen şeklinde, uçları yuvarlak, kafasına yapışık ve sarkıktır.
Kafanın ve Göğüsün Görünümü : Önden bakıldığında aslanı andırır. Kafa iri, güçlü bir boyun ile desteklidir.
Boyun : Hafifçe eğik, güçlü ve adaleli,orta boyda, oldukça ayrık, düz, kalın kemikli, ayak bilekleri kuvvetli ve uzundur. Ön göğüs arkasına göre daha geniş ve omuzlar adalelidir.
Gövde : Gövde baştan sonra bir kare şeklindedir. Vücut güçlü, adaleli, hiçbir zaman şişman değildir. Dirsek hizasına kadar göğüs derin, karin hafifçe içine çekiktir.
Bacaklar:Bacaklar güçlüdür.Ön bacaklar arka bacaklara göre daha güçlüdür. Ayaklar iri yapılı, kuvvetli, parmak bombeli ve siyahtır.
Vücut Rengi - Post : Sık bir alt post üzerinde kısa ve yoğun bir tüy yapısına sahiptir. Renk:Bozdan çelik rengine kadar olabilir. Göğüste beyaz bir madalyon bulunabilir.
Kuyruk : Oldukça yüksek olup, rahat durumda iken düşük ve kıvrık, uyarıldığı zaman sırt üzerinde yüksek ve kıvrıktır.
Ağırlık : Erkeklerde : 50-60 kg Dişilerde : 41-59 kg
Cidago : Erkeklerde : 74 cm ile 81 cm Dişilerde : 71 cm ile 79 cm
Kimilerine gore ise bu ozellikler daha farklidir.

b)Malaklı ç.k.

Malaklı ırkına aksaray vilayeti ve çevresinde yetiştiği,anavatanı bu bölge olduğu için aksaray malaklısı da denir ve bu köpekler yüzyıllardır aksaray vilayeti sınırları ile şereflikoçhisar ilçesi sınırlarının da tamamını kapsayan çok geniş bir coğrafyada yaşamakta ve yetiştirilmektedirler, bu coğrafyada yüzyıllardır insanların en önemli geçim kaynağı hayvancılıktır dolayısıyla çok sayıda küçükbaş ve büyükbaş hayvan sürüleri bulunmaktadır ve bu sürülerin koruma ve bekcilik (güdülmesi) görevleride eski çağlardan beri bu bölgenin kendi köpekleri ile yani malaklı köpekleri tarafından yapılmaktadırlar.. Malak kelimesi aksaray yöresine ait bir terimdir ve anlamı da dudak demektir,bu köpeklere malaklı denmesinin sebebide köpeklerin dudaklarının büyük ve sarkık olmasıdır..köpeğin ırkı aslında aynen kangal da olduğu gibi “anadolu çoban köpeğidir” zira aksaray il’i ve çevresi anadolu’nun tam göbeğindedir dolayısıyla bu bölgede yetişen ve bu bölgeye ait olan bu köpeklerde anadolunun köpeğidir ancak isimleri daha yeni yeni halk arasında duyulmaya başlamıştır bunun en büyük sebebi de üreticilerin malaklı yavrularını yıllardır kangal adı altında satışa çıkarmaları ve bu şekilde tanıtmalarıdır bu sayede şuan dünyanın dört bir yanında insanlar köpeklerinin malaklı olduğunu bile bilmemektedir.
Her nekadar malaklı da kangal gibi anadolu çoban köpeği olsada sivas yöresinin köpeği olan kangal dan bazı fiziksel farklılıklar gösterdiği için son zamanlarda yapılan kangal festivallerinde kangal üreticilerinin bir çoğu bu ırkın festivallerde ayrılmasını talep etmişlerdir ve bu talepleri dikkate alınmaya başlanmıştır ve dolayısla artık ırk kendi yöresel ismini taşıma yoluna girmiştir.
Malaklı kangala göre daha iri yapılıdır özellikle kafa ve ayaklarda bu fark bariz belli olur,dudakları (malakları) büyük ve sarkık olur, omuz yüksekliği erkeklerde genelde 75-95 cm. Dişilerde 65-85 cm.dir. Ancak çok nadir olmakla birlikte 100 cm'in üzerinde erkekler vardır. Ağırlıkları erkeklerde genelde 70-100 kg. Dişilerde 50-80 kg. Dır ancak bakıma bağlı olarak 120 kg. Ve üzerinde erkek malaklılarda mevcuttur, renkleri çoğunlukla boz karabaş ve sarı karabaştır ancak akbaş ve ala(açıkkahverengi ve beyaz) renkte olan malaklılar da mevcuttur, vücutları çok kalındır bu yüzden dışarıdan bakıldığında hantal ve tembel gibi dururlar ancak gerçekte çok seri ve hızlı köpeklerdir, karakteri genelinde sertdir yabancı ve kötü niyetli insanlara karşı son derece saldırgandırlar o yüzden bekcilik ve koruma köpeği olarak mükemmel bir ırktır, normalde diğer hayvanlarla arası iyidir ancak sert karakteri ve fiziksel gücünün farkında olan malaklı sahipleri bu özelliklerini kullanıp bu ırkın diğer köpeklere karşı aşırı saldırgan olmasını sağlamışlardır ve bu da malaklı ırkının köpek dövüşlerinde kullanılmasına hatta neredeyse sadece bu konuda büyük şöhret kazanmalarına yol açmıştır öteyandan bu ırk büyük işyerlerinin, lüx villaların,fabrikaların vb. Bahçelerinde de koruma ve bekcilik görevlerini başarı ile yerine getirmektedirler,ayrıca kangalda olduğu gibi sürü gütme özellikleri de vardır ve bu yeteneklerini de başarı ile yerine getirmektedirler. Anavatanı iç anadolu bölgesi olduğu için soğuk ve sert iklime karşı son derece dayanıklıdırlar ancak sıcak iklim şartlarında yaşayan malaklı hayranları bazı tedbirler alarak kendi bölgelerinde de bu ırkın bakımını yapabilirler
Erkekler;75 cm -95 cm (70-100kg)
Dişler;65 cm -85 cm (50-80kg)


c)Akbaş ç.k.

Kökeni: Akbaş ırkı Türkiye’nin yerli köpek ırklarından biri olup özellikle Eskişehir, Polatlı, Sivrihisar ve yöresinde sürü koruma köpeği olarak yetiştirilmektedir. Mastiff ve tazı özelliği gösteren dünyadaki tek ırktır ama maalesef Türkiye’de çok iyi tanınmamaktadır. Bunun nedeni son yıllarda Kangalın popüler bir ırk haline gelmesiyle birlikte birçok Akbaş köpeğinin Kangallarla melezlenerek kangala çevrilmesidir. Bununla birlikte yurt dışındaki ülkelerde özellikle Amerika’da yetiştiriciliği günden güne yaygınlaşmaktadır. Akbaş Çoban Köpeği, Amerika’da yapılan araştırmalarda sürü korumada en başarılı köpek ırkı seçilmiştir. Amerikan Tarım Bakanlığı tarafından yapılan ve Kuzey Amerika’da ki çoban köpeklerinin sürü koruma performanslarını konu alan bir araştırmada Akbaş ırkı birinci olmuştur.
Tanımı: Genel görünüm itibariyle vücudu örten kıllar beyaz olup uzun ve kısa tüylü iki adet varyetesi vardır. Uzun tüylü olanlar soğuk iklim bölgeleri, kısa tüylü olanlar ise sıcak iklim bölgeleri için tercih edilmektedir. Cüsse olarak kangal köpeği ile karşılaştırıldığında biraz ufak yapılıdır. Bu durum Akbaş köpeğinin daha çevik bir köpek olmasını sağlar. Ergin köpeklerin ağırlıkları 40-55 kg arasında değişmektedir. Ergin köpeklerde cidago yüksekliği 70-80 cm arasında değişmektedir.
Kişiliği: Akbaş köpekleri davranış olarak son derece şüphecidir. Bu özelliği Kangal köpeğine karşı avantaj bir durum teşkil eder. Yani akbaş köpeği herkesin kötü niyetli olabileceği düşüncesini her zaman muhafaza eder. Bu durum kangal köpeğinde yoktur. Akbaş köpeği Kangal köpeği ile karşılaştırıldığında, Kangal köpeğinden biraz daha saldırgandır. Ayrıca Akbaş köpeği davranış olarak son derece bağımsız hareket eder. Bütün bunlar gerek bekçi köpeği gerekse sürü koruma köpeği olarak Akbaş köpeğini tercih etmede avantajlı duruma sokar.
Gereksinimi: Bu köpeklerin bakımı oldukça kolaydır. Kesinlikle bahçeli bir evin olması gerekir. Köpeğin kulübesi ise bahçe içerisinde gölge bir yere konmalıdır. Gündüzleri bağlı, geceleri ise salık olmalıdır. Köpeğin eğimine ise 6-8 aylık dönemde başlanmalıdır.Beslenme: Akbaş köpeklerinin beslenmesi oldukça kolaydır. Akbaş köpeği son derece kanaatkar bir ırktır. Aynı Kangal Çoban Köpeği gibi yemek artıklarıyla sağlıklı bir şekilde kolaylıkla beslenebilmektedir. Altı aylık döneme kadar günde 3, altı ay bir yaş arası dönemde günde 2 ve 1 yaşından sonra günde 1 öğün besleme yeterlidir. Bunun dışında altı aylık döneme kadar en az haftada 3 öğün süt verilmelidir. Yine tüm yaşamı boyunca haftada 3 öğün pişmiş kemiğe ihtiyaç vardır.

d)Guregh ç.k(yeni adıyla boz çoban köpekleri)

Boz coban kopeklerını boy olcmede kullanılan alet,omuz ve dırsek arkasından jıdago dedıgımız omuz bası noktası ıle yere kadar olan yukseklıgı olcer.
İri kafa,geniş ve derin göğüs,uzun bacak,kalın bilek,yuvarlak ve son derece guclu kemık yapısı,hafıf sarkık dudak,akrep stılı kuyruk, gür bir ses,cıkık olmayan alın yapısı ıle baglantılı yuksek ust çene.uzun agız yapısı,toplu parmakları vardır.ınce belı,kaslı yapısı ve genıs gogus uzun agız ile gercek bır aslan gorunumundedır.
Yuruyuslerı,sıvas kangal gıbı tırıs hızda rahvan stıl degıldır.daha cok aslan tıpı,on omuzlarını,gogus kafesını ve arka bacaklarını ayrı acılarda tutarak kafa assagıda yururler.alarm durumunda kafa ve kuyruk yukarı kalkar.
2)KAFA; Oval yapılı,gözler yanlarda,alın yapısı hafif eğimli,uzun agızlı,burun siyah,dişler makas stili dogru yerlesmıs,burun ucu düz sekılde alt cene ıle bırlesır,dudaklar hafıf sarkık,yuksek ust cene yapısı,ıkı kulak arası mesafe kesınlıkle cok genıs degıldir.
3) BOYUN;kalın ,güçlü ,uzun ve kaslıdır.BOZ coban kopeklerının karakterıstık bır yapısıda boynudur.
4)GÖĞÜS KAFESİ; yandan dırseklere kadar ıner,(kalkan balıgı tıpı) yandan uzun ve karın kısmına dogru yukarı cıkar,son ıkı kaburga daha kısadır.bel ınce,sağrısı orta uzunluktadır.
5)SIRT;omuzlarda genıs,karın bolgesıne dogru ıncelır,sırt cızgısı ufuk cızgısıne paralel,omuzlardan yukarı dikleserek guclu boyun ıle bırlesır.
6) BACAKLAR;on bacaklar kalın,yuvarlak kemıklı,kalın bıleklı,toplu parmaklı,genc kopeklerde (18 aydan genc) buyume plakaları belırgındır.ozellıkle yavru kopeklerde 2.5 ay-8 ay arası cok cıddı bır belırgınlık gosterır.
Arka bacaklar,orta uzunlukta topuklar,kaslı ve genıs yan baldır,karın bolgesının ınceldıgı yerden gogus kafesı ıle bırlesır,yukarıda kemıkler yuvalarına düz sekılde konumlanır.topuk kemıklerı belırgın ve yan bakısta ufuk cızgısıne gore 90 derece ıle topuktan parmaklara ıner
7)KUYRUK; toros tıplerınde uzun ve düz,guregh tıplerınde akrep stılıdır.nadıren kuyruklarını sarmal tutarlar.toros tıpınde ınce uzun,gureglerde orta kalınlıkta olur.
POST VE TÜY YAPISI;toros tıplerınde ınce ve kısa tuylu olup,kaslar ve kemıkler tamamen gozukur sekıldedır.guregh tıplerınde kaba postu,kalın ve 2 katlı tuy yapısı vardır.guregh tıplerı daha cok suru koruma gorevlerınde kullanıldıgı,toros tıplerı daha cok bogus,mandra guvenlıgı,ev guvenlıgı amaclı kullanılarak selekte oldugu ıcın daha kısa tuyludur.
9)RENK;kırlı beyazdan,koyu toprak rengıne kadar degısım gosterırler.
10) DISKALIFIYE; albınoluk,dıslerde hata,erkek kopeklerde tek testıs,kuyruksuzluk,yetıskın kopeklerde asırı saldırganlık veya korkaklık.
11)KARAKTER; BOZ COBAN KOPEKLERI ,suru hayvanlarına,cıftlık hayvanlarına,COCUKLARA, ve ıyı huylu sakın kopeklere ,asla saldırmamalıdır.gorev saatlerınde ,yabancı ınsan,kopek,tılkı,kurt,ayı,domuz vs vs gıbı her turlu canlıya dev cussesı kalın sesı, ıle uyarıcı sekılde korudugu alana tampon olmalıdır.son noktaya kadar sakın olmalı,tahrıklere kapılmamalı ama gerektıgınde ölumune koruyucu bır savaşcı olmalıdır
Erkekler;80 cm -90 cm (65 -90kg)
Dişler;73 cm -84 cm (50-70)


e)Yörük ç.k.

Türkiye’nin bir çok yerinde, koyunculuğun yoğun olduğu bölgelerde görülürler. Değişik renk ve tonlarda; uzun. Orta veya kısa kıllı olabilirler. Genel olarak Yörük veya Çoban köpekleri olarak adlandırılırlar. Bu köpeklerin MS 1000 yıllarında Yörükler ( Türkmen Göçebeler ) tarafından Orta Asya’dan Anadolu’ya getirildikleri bilinmektedir. Ayrıca Yörük köpeklerinin, bugün Türkmenistan’da yaşayan ve değişik renk tonlarında olabilen Alabai’ların uzantısı oldukları *** edilmektedir. Asırlardır sürü koruma köpeği olarak yetiştirildikleri için bu görevi en az Kangal ve Akbaş köpekleri kadar iyi yapmaktadırlar. Vücut yapısı olarak da Kangal ve Akbaşlara benzerler. Bu konu ile ilgili daha derin araştırmalara ihtiyaç vardır.kars kaba, ala, kara kaba, sarı kaba gibi post yapısı ve rengine göre sınıflandırılırlar günümüzde orta asyadan getirdiği ırk özelliklerini koruyan az sayıda yörük çoban köpeği kalmıştır ve bazı bölgelerde hayvancılığın azalması ve yörük çoban köpeklerine farklı isimler verilmesi yavaş yavaş ırkın azalmasına diğer ırklarla melezlenip erimesine neden olmuştur günümüzde trakyada karayaka adı altında denizli kütahya yörelerinde çoban iti adı altında gercekten iri yapılı saglam karakterli yörük köpeklerine rastlamak mümkündür.

Erkekler;65 cm -85 cm (55 -70kg)
Dişler;60 cm -75 cm (45-55kg)
Karakteri :insanlara karşı hoşgörülü iken diğer köpeklere ve yabani hayvanlara karşı aşırı derecede saldırgan köpeklerdir

f)Çapar(karayaka-dalkır)

Post rengi dışında kangalla arasında bir fark olmamakla beraber Artvin taraflarında sırf bu renkteki yöre halkının dalkır dediği köpeklerin üretimi yapılmaktadır hakkında detaylı araştırmalar yapılmamakla birlikte kangalla cok yakın akraba oldugu hatta kangalın kaplani renkteki varyasyonu oldugu söylenebilir hali hazırda anne ve babası boz post yapısına sahip olsa bile bazen kangal köpeklerinin yavrularının caparlı cıkması bu görüşü destekler ırk özellikleri olarak boy kilo karakter yapısı olarak kangalla farkı bulunmamaktadır


2) Kafkas Çoban Köpekleri
a)Kafkas Dağ Köpeği
b)Kars çoban köpeği
c)Kafkas nagazi
d)Dağıstan Volkodav
e)ermeni Gampyr koyun köpeği
f)Azeri çoban iti
g) Kısa Tüylü Gürcistan çoban köpeği

a)Kafkas Dağ Köpeği(kavkazkaya ovctharka/ caucasian mountain dog)

Bu köpekler Gürcistan merkezli olup kuzey Azerbaycan dan güney batı rusyaya kadar uzanan bölgede özellikle yüksek kesimlerde hayvancılıkla ugraşılan bölgelerde bulunan sürü korumada son derece başarılı oldukça güçlü ve her türlü yabancıya karşı kuşkulu saldırgan köpeklerdir.yabancılara karşı son derece kuşkucu oluşu onun sürü korumanın dışında geniş bölgeleri koruma ve bekçi köpeği olarak kullanılmasını da sağlamıştır.
Irk Özellikleri: İri, güçlü, kaslı, sağlam kemik yapılı ve yüksek bir köpektir. Sert ve haşin mizaçlı, ayıya benzer görünümlüdür. Vücut uzunluğu, cidago yüksekliğinden biraz fazladır. Kafa sivri ve üçgen şekillidir ve kafasına yukarıdan bakıldığında ayı kafasına benzer. Boyun kısa ve kuvvetlidir. Dudakları siyah renklidir. Makas ısırışlıdır. Köpek dişleri uzun ve kalındır. Kulakları kafaya üstten yerleşmiştir ve genellikle kesilir. Gözleri badem şeklindedir. Göz rengi kahverengidir.
Kuyruğu aşağıya doğru kanca gibi sarkar fakat hareket ederken veya kızdırılırsa hemen orak veya sarmal şeklini alır. Postu iki tabakadır. Post kalın saçaklıdır. Bazılarında bu saçak ve püsküllerden bol miktarda bulunur. Büyümesi ve olgunluk çağına gelmesi yavaştır. Çok dayanıklıdır ve değişik ve aşırı iklim şartlarına kolaylıkla dayanır.
Karakteri: Canlı, hareketli, akıllı, sağlam iradeli ve inatçı bir karaktere sahiptir. Aile üyelerinin yanında çok nazik iken, koruma alanına bir yabancı veya köpek girerse, çok kuvvetli koruma içgüdüsüyle aniden saldırganlaşır. Sakin karakterlidir ama koruduğu sürü, aile veya mülke karşı bir tehlike olduğunda hızla saldırıya geçer. Çok uyanık ve ihtiyatlıdır. Çevresindeki en ufak bir değişiklikte, hemen hırlamaya ve havlamaya başlar.
Kullanma Alanı: Bölgede 6.000 metreye ulaşan yüksekliklerde, uzun yıllardan beri büyük koyun sürüleri yaşamaktadır. Kafkas dağ Köpeği’de bu büyük sürüleri hem hırsızlardan hem de vahşi hayvan saldırılarından korumuştur. Kafkasya Dağlarının güneyindeki Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan ile kuzeyindeki Çeçenistan, Abhazya, Kabartay-Balkar, Karaçay-Malkar ve Dağıstan gibi cumhuriyetlerin hepsinde, koyun sürülerinin ve çiftliklerin korunmasında bu ırktan yararlanılmaktadır.
Erkekler;70 cm -85 cm (70 -100kg)
Dişler;65 cm -80 cm (55-80kg)

b)Kars çoban köpeği(kıllı/saçaklı/tüylü)

Kökeni: Yüz yıl kadar önce Doğu Anadolu’ya gelen Malakanlar tarafından getirilen Kafkas Çoban köpeklerinin, bölgeye uyum sağlaması ile, bugünkü ırk özelliklerini kazandığı ileri sürülmektedir
Post Rengi: Vücut kıl örtüsünün rengi karakteristik değildir ve bütün renkler görülür.
Irk Özellikleri:görünüm olarak Kafkas dağ köpeklerine benzerler Kafkas dağ köpeklerine göre biraz daha ince olmakla birlikte daha boylu olabilirler Baş oldukça büyük, geniş ve iri yapılı (ayı baş) ve genellikle siyah renklidir. Burun iri, orta uzunlukta, küt ve siyahtır. Ağız büyük, çene kuvvetli yapıda, dudaklar siyah renktedir. Gözler kahverenginin değişik tonlarındadır. Alın düz, kulaklar sarkık, geniş ve siyah tüylüdür. Karın kısmı kalın, bel ve sağrı kısmı geniş ve adalelidir. Göğüs oldukça geniş ve derindir. Kuyruk uzun tüylü, büyük, yukarı ve sırta doğru kıvrımlıdır. Bacaklar kuvvetli, iri pençeli ve güçlüdür. Pençe vurma özelliğine sahiptir. Boyunda yele şeklinde ve arka bacakların, arka kısımlarında tüyler uzundur. Vücut uzunluğunun, cidago yüksekliğine oranı 1’dir.
Karakteri: Sürü koruma içgüdüsü yüksek ve uyumludur. Sert karakterlidir.
Kullanma Alanı: Sürü koruma ve bekçilik özelliği için kullanılır
Erkekler;70 cm -90 cm (70 -90kg)
Dişler;65 cm -80 cm (55-70kg)
c)Kafkas nagazi

Kafkas çoban köpeklerinin önemli bir koluda tüm bölgede görülen daha cok alçak kesimlerde hayvancılıkla ugraşılan yerlerde bulunan nagazilerdir kurtlarla mücadelede gerektiğinde canlarını bile ortaya koyduklarından bu isimle anılırlar ve kangala benzer şekilde kurdu uzun süre takip edebilirler.muazzam çoban köpekleridir Kafkas dağ köpeklerine göre biraz daha ince yapılı ve ufaktırlar genellikle uzun tüylü bir post yapısına sahiptirler orta uzunlukta tüylü nagazilerede rastlanır renk olarak genellikle beyaz-kirli beyaz- ve ala olurlar bulundukları bölgeleri cabuk sahiplenirler ve yabancılara kuşkuyla yaklaşırlar ermeni gampyr ile yakın akrabalığı vardır ve benzer özelliklere sahiptirler.
Karakteri: Sürü koruma içgüdüsü yüksek ve uyumludur. Sert karakterlidir.
Kullanma Alanı: Sürü koruma

Erkekler;65 cm -80 cm (55-75kg)
Dişler;60 cm -70 cm (50-70kg)

d)Dağıstan Volkodav

volkodav kurtboğan anlamındadır ve bölgedeki birçok ırka aynı zamanda volkodav da denmekle birlikte Dağıstan volkodavlar diğer Kafkas çoban köpeklerinin aksine doğal ortamda değil bilinçli olarak insan eliyle üretilmiş köpeklerdir ilk başlarda hazar denizinin kuzet batısında yeralan Dağıstan merkezliyken üstün özellikleri sayesinde başta Rusya olmak üzere tüm Kafkas bölgesine dağılmıştır. Bu köpekler sürü bekçiliğinin yanısıra mülk bekçiliği ve köpek boğuşlarında kullanılır. Dağıstan volkodav üretilirken Kafkas dağ köpekleri ermeni gampyr, Türkmen alabay, Kafkas nagazi ve hatta Kafkas bölgesi ve Sibirya bölgesinde yaşayan vahşi kurtlar kullanılmıştır. Bircok ırkın gen özelliklerini taşıdığından dolayı ırk standartları aralıgı oldukca geniştir 55 kglik bir volkodava rastlamakta 110 kglik bir volkodava rastlamak mümkündür. Aynı batında dünyaya gelen İki kardeş arasında bile büyük ölçüde boy ve kilo farklılıkları görülebilir tip olarakta kafa yapısı bazen alabaya bazen Kafkas köpeklerine benzeyebilir bu ırkı diğer köpeklerden ayıracak en büyük özelliği karakteridir Karakter olarak diğer hayvanlara karşı oldukca saldırgan bölgesinde oldukça kuşkucu ve tanımadığı insanlara karşı mesafeli bir köpektir. Yabani hayvanlara karşı gözü karadır mücadeleden kaçmaz tüyleri genelde orta uzunlukta veya kısadır. Post rengi genelde beyaz olmakla birlikte her renk ve alacalı volkodavlarda bulunur.

Erkekler;70m -90m (60-95 kg)
Dişler;60 cm -80cm (50-85kg)


e)ermeni Gampyr koyun köpeği

Kökeni: Ermenistan kökenli bu ırkın çok eski zamanlardan beri orada yaşadığına ve en eski sürü koruma köpeklerinden biri olduğuna inanılır. 3.000 yıl önce uzun tüylü ve kısa tüylü olmak üzere iki varyetesinin meydana geldiği *** edilmektedir. Bir çok Ermeni tarafından bu köpek ticari maksatları sebebiyle Kafkasya dağ Köpeği ve Orta Asya Çoban Köpeği olarak görülmektedir. Ayrıca 1660’lı yıllarda “Bazı çoban köpeklerinin İsviçre’de bir manastıra götürüldüğü” hakkında evraklar olduğuna dair iddialar vardır. Bu *** ile, St. Bernard Köpeğinin aslının Ermenistan’dan gittiği ima edilmektedir.
Cidago Yüksekliği: Ortalama 64 cm. 90 cm’e kadar olan köpeklere rastlanır.
Ergin Ağırlığı: erkekler 50/80 kg dişiler 45/70 kg
Post Rengi: Bütün renkler ve lekeler görülür.
Irk Özellikleri: Dağlık bölgelerde yaşayan uzun postlu ve ovalık yerlerde yaşayan kısa postlu iki varyetesi vardır. Kısa postlu varyetenin kulak ve kuyrukları kesilir.
Karakteri: Karakteri genel olarak yakın akrabası olan Kafkasya ve Orta Asya Çoban Köpekleri’ne benzer. Normalde sakin olup, koruma alanlarına herhangi bir tecavüz olduğu zaman, hemen harekete geçerler.
Kullanma Alanı: Dağlık bölgelerde yaşayan uzun postlu ve ovalık yerlerde yaşayan kısa postlu varyeteleri sürü ve özel mülk koruma amacıyla yetiştirilmektedir


f)Azeri çoban iti

Kars çoban köpeklerinin Azerbaycan da yaşayan üyeleridir diyebileceğimiz kadar cok benzerlik gösterirler renk olarak bütün renkler görülür kısa ve uzun tüylü olmak üzere iki varyetesi vardır
Karakteri: Sürü koruma içgüdüsü yüksek ve uyumludur. Sert karakterlidir.
Kullanma Alanı: Sürü koruma ve bekçilik özelliği için kullanılır
Erkekler;70 cm -80 cm (70 -80kg)
Dişler;65 cm -75 cm (55-70kg)

g)Kısa Tüylü Gürcistan çoban köpeği

Gürcü çoban köpeği, iri yapılı ve kaba görünüşlü bir hayvandır. Uzunluğundan bağımsız özel yapısıyla soğuğa ve sıcağa karşı koruma sağlayan sık tüyleri vardır. Bu türün başta gelen özelliği, hayvanları ve çevreyi beklemesidir. Bu bekleme özelliği, Gürcü çoban köpeğinde hayli gelişmiştir. Bu cins, çevreyi iyi öğrenme, yapacağı işi iyi algılama ve hizmet etme özelliklerine sahiptir. Kafkas dağ köpeği ile Gürcü çoban köpeği arasında dış görünüş açısından, tüylerin uzunluğu, baş yapısı, bacak yüksekliği, kulak kesme yöntemi açısından büyük fark vardır. Bununla birlikte bu iki cins huyları açısından birbirlerine benzemektedirler. Her an tetikte olma, dikkat kesilme, güçlü koruma içgüdüsü, Gürcü çoban köpeğinin temel özellikleridir., yabancılara karşı saldırgan, ama sahibine ve yakınlarına aşırı bağlı, yumuşak ve sevgi doludur. Gürcü çoban köpeğinin kuyruğu genellikle kesilmez, aksine uzun ve kıvrık kuyruk bu köpek cinsinin gücünün ve güçlü görüntüsünün tamamlayıcısıdır. Gürcü çoban köpeği pek çok renkte olabilir ve beyaz renkte olanları da vardır.
Erkekler;70 cm -85 cm (60 -80kg)
Dişler;65 cm -75 cm (55-70kg)


3) Orta Asya Çoban köpekleri
a)Türkmen Alabay
b)Kazak Tobet
c)Kırgız Herder
d)Özbek Torkuz
e)Afgan Kuchi
f)Tacik Dakhmarda
g)Moğolistan çoban köpeği



a)Türkmen Alabay

ismini genellikle ala renklerde olmasından alır çok büyük ve kuvvetli bir ırktır. Bağımsız ve baskın bir karakteri vardır. Alışkanlıkları onu son derece dengeli bir köpek yapar. Her zaman soğukkanlıdır. Yabancılara karşı tetiktedir. Kesinlikle dışarıda yaşaması gerekir.
Ebat olarak oldukça iridir. çoban köpeklerinin tüm dayanıklı, vakur, sportif, fiziksel direnç ve karakteristik özelliklerine sahiptir. Bu ırk için azami ağırlık veya yükseklik diye bir şey yoktur. şaşırtıcı ebatlara sahip olabilirler.
Bağımsızlığına düşkün köpeklerdir. Eğitimleri oldukça zordur. Mutlaka bir görevi olmalıdır. Evi, çifliği beklemek, korumak gibi. Egzersiz ihtiyaçları hemen hemen tüm büyük ırklarda olduğu gibi fazladır. Tembel bir görünüm sergiledikleri zamanlar da olur, ama bu sizi aldatmasın. Anında fiırlayıp hareketlenebilirler.

Otorite olarak belirli bir sahibe gereksinim duyar. Eğitimi sırasında ona kesinlikle bağırmamak ve şiddet uygulamamak gerekir. Sadece sahibini gerçekten benimsiyorsa lider olarak kabul edip ona itaat eder.
Erkekler;70 cm -90 cm (60 -90kg)(ortalama)
Dişler;65 cm -80 cm (55-80kg)(ortalama)

b)Kazak Tobet


Kazakistan merkezli olup güney Rusya ve atlaya kadar olan bölgede bulunan genel olarak Türkmen alabay köpeğine benzeyen alabaya göre daha kalın kemikli köpeklerdir kangal ile malaklı arasındaki durum alabay ile tobet arasında da vardır. sıcak ve soğuğa karşı cok dayanıklı ve güçlü köpeklerdir.
Erkekler;70 cm -90 cm (70 -100kg)(ortalama)
Dişler;65 cm -80 cm (65-85kg)(ortalama)

c)Kırgız Herder


Bu çok eski sürü koruma köpeği, Özbekistan Köpeği Dahmarda ile yakın akrabadır ve Orta Asya Çoban Köpeği’nin bir varyetesidir.
Cidago Yüksekliği: Ortalama 70-72 cm.
Ergin Ağırlığı: Erkek: Dişi:
Post Rengi: Beyaz üzerine daha koyu renklerde beneklerden oluşan renklere sahiptir. Kırmızımsı kahverengi posta sahip köpekler de bulunur.
Irk Özellikleri: Kaslı bir vücudu vardır. Atik, kıvrak ve hareketlidir. Vücut uzunluğu ve cidago yüksekliği yaklaşık olarak aynıdır ve kare biçimlidir. Göğüs derindir. Kuyruk ve kulak hemen hemen her köpekte kesilir. Postundaki kıllar orta uzunluktadır. Post iki tabakadır. Altta sık ve kalın ikinci bir tabaka bulunur.
Karakteri: Çok saldırgan ve bölgecidir. Koyun, keçi ve sığır sürülerini koruma görevi yaparken işini çok ciddiye alır ve çevresindeki en ufak değişikliğe hemen ve aşırı bir tepki verir. Köyündeki veya bölgesindeki diğer köpeklere karşı düşmanca tavır sergiler ve onlarla dostluk kurmaz. Çevredeki insanlara karşı da aynı tavrı sergiler.
Kullanma Alanı: Diğer yakın akrabaları gibi, Kırgızistan Çoban Köpeği de bir sürü koruma köpeğidir ve bu ülkede bol miktarda bulunan koyun sürülerinin korunmasında kullanılır. Aynı zamanda iyi bir özel mülk koruma köpeğidir. Ayrıca ülkede yapılan ve geleneksel olan köpek dövüşlerin de tercih edilir. Aşırı sinirli ve saldırgan karakterinden dolayı, şehir ve ev hayatına uygun değildir.
Özbek Torkuz


Orta Asya Çoban Köpeği’nin, İpek Yolu üzerinde bulunan Özbekistan’da yetiştirilenlerine verilen isimdir. İki tipi vardır. Daha iri olana Torkuz, daha ufak olana Sarkangik denir. Özbek yetiştiricilere göre, bu köpek en az 3.000 yıldan beri bu ülkede yetiştirilmektedir. Türkmenistan Alabay Köpeği ile birlikte, Orta Asya Çoban Köpekleri’nin en kıymetlilerindendir. Bu ülkede, çevresindeki bir çok ülkede olduğu gibi köpek dövüşleri geleneksel olarak çok yaygındır. Bu yüzden son yıllarda bir çok Avrupa ve Asya dövüş köpeği bu ülkeye getirilmiş ve Özbek Köpekleri ile melezlenmiştir. Bu yüzden Sarkangik ve Torkuz’dan bu ülkede saf olarak çok az kaldığına inanılmaktadır.
Cidago Yüksekliği: Ortalama 80-82 cm.
Ergin Ağırlığı: Erkek: Dişi:
Post Rengi: Çeşitli renklerdedir. Ama ekseriyetle beyaz üzerine, iri parçalı lekeler bulunur. Siyah, kahverengi, gri ve açık kahverengi üzerine beyaz lekeli olanlarına da rastlanır.
Irk Özellikleri: Sağlam iskelet yapılı, derin göğüslü ve atletik yapılıdır. Sağlıklı, hastalandığında kendini çok çabuk toparlayan bir bünyeye sahiptir. Kuyruk ve kulaklar genellikle kesilir. Bilhassa Torkuz’un kuyruğu ve kulağı kesilmemiş olanını görmek çok zordur. Yaşadığı bölgedeki sert ve aşırı iklim şartlarına uyum sağlamıştır. Daha iri tip olan Torkuz’un çok iri ve geniş bir kafası ve ağzı vardır. Daha zayıf tipi olan Sarkangik ise, Torkuz’a nazaran daha uzun boyludur. Torkuz ve Sarkangik’in birbirleri ile melezlenmesine çok sık rastlanır. Postundaki kıllar oldukça kısa fakat çok kalındır. Postunda sık bir alt tabaka bulunur. Kış aylarında postundaki kıllar daha uzundur.
Karakteri: Aile içinde sakin yapılı ve nazik tabiatlıdır. Bölgesini koruma konusunda hassas ve yabancılara karşı soğuk ve mesafeli olmasına karşılık, diğer Orta Asya Çoban, Kafkas ve bazı iri sürü koruma köpekleri gibi aşırı sinirli ve sert değildir.
Kullanma Alanı: Torkuz başlıca bekçi köpeği olarak ve dövüş için yetiştirilir. Daha uzun fakat ince yapılı bir köpek olan Sarkangik ise başlıca sürü koruma köpeği olarak yeyiştirilir ve nadiren dövüştürülür


e)Afgan Kuchi

Kuçi, Afganistan içindeki Sürü Koruyucu Köpekler için kullanılan genel bir isimdir. Orta Asya Çoban Köpeği’nin bir varyetesidir. Afganistan coğrafik ve jeolojik özellikler bakımından değişik özelliklere sahip, geniş bir ülkedir.
Ünlü Afgan Köpek Araştırmacısı Razak Kadiri bu ırkı dağ, ova ve çöl olmak üzere üç ayrı alt tipe ayırmaktadır. Dağ tipi köpekler daha alçak yapılı ve arka bacakları daha sağlamdır. Ova tipi köpekler daha uzun bacaklı ve yüksektir. Çöl tipi köpeklerin ise postu daha kısa tüylüdür. Genellikle Afganistan’ın kuzey bölgelerinde yerleşmiş bulunan Özbek ve Türkmenlerin olduğu bölgelerde bulunmaktadır.
Cidago Yüksekliği: Ortalama 70-80 cm.
Ergin Ağırlığı: 90 kg’a kadar olabilir.
Post Rengi: Beyaz, kahverengi, siyah, gri veya boz renk ile bu renklerin benekli ve çizgili formları da görülür. Sırt ve yanların koyu, diğer tarafların daha açık olduğu post rengi (sable) en yaygındır. Vücudun ayaklar ve burun ucu gibi uç kısımlarında beyazlık bulunur.
Irk Özellikleri: Çok iri ve ağır köpeklerdir. Kısa, yumuşak ve sık bir postu vardır. Altta ikinci bir tabaka daha bulunur. Kuyrukları sakin durumda iken sarkıktır ama hareket halinde veya alarm durumlarında sırtlarına doğru sarmal şeklinde kıvrılır. Baş ve boyunlarındaki gevşek deri tabakası, boğuşma esnasında aşırı yaralanmaları önler.
Karakteri: Çok aksi ve kavgacıdır. Sahiplerinden başka kimsenin yanlarına yaklaşmasına ve dokunmasına müsaade etmezler. Kendilerine karşı nazik tutumlarını yanlış değerlendiren sahipleri, bu köpekleri genellikle sakin huylu olarak tarif ederler.
Kullanma Alanı: Afgan halkı, geçmişte göçebe bir hayat yaşıyordu. Göçebelik döneminde, koyun ve keçi sürüleri ile, bu sürüleri ve diğer mallarını yırtıcılardan koruyan köpekleri vardı. Bu mükemmel köpekler aynı zamanda İpek Yolu’ndaki kervanları da koruyordu. Kuçi, günümüzde Afganistan’da yaygın olarak yetiştirilen koyun ve keçi sürülerinin korunmasında kullanılmaktadır. Afganistan’da köpek dövüşleri çok yaygındır ve genellikle Cuma günleri çeşitli merkezlerde bu dövüşler yapılır. Dövüşler genellikle köpeklerden birisi ölene veya çekilene kadar devam eder. Bazen köylüler veya iki köy arasında mera ve otlak yüzünden kavga çıkabilmektedir. Bu gibi durumlarda her iki taraf ortaya birer köpek çıkarmakta ve dövüştürmekte. Hangi taraf yener ise, o taraf galibiyetini ilan etmektedir. Köpek dövüşlerinde yenilen köpek ölmezse bile, bir çok durumda sahibi tarafından öldürülmektedir.

Tacik Dakhmarda

Orta Asya Çoban Köpekleri grubuna giren bir ırktır. Tacikistan’a has bir ırk olmasına rağmen, bu ülkenin çevresindeki bölgelerde de görülür.
Cidago Yüksekliği: 61-81 cm, ortalama 70 cm.
Ergin Ağırlığı:
Post Rengi: Kırmızımsı-kahverengi postu ile, diğer Orta Asya Çoban Köpekleri’nden ayrılır. Kangal Köpeği’ne çok benzer. Chorashma olarak bilinen ikinci bir tipi vardır ve bunun postu siyah ve sarımsı-kahverengi ile siyah ve beyaz renklerde olur. Çift renkli köpekler tutulmaz. Ense, göğüs ve bacakların uçlarında beyaz lekelere müsaade edilir.
Irk Özellikleri: Akıllı ve ağırbaşlı bir ırktır. Ama yabancı kişi ve köpeklere karşı çok şüphecidir ve hemen tepki verir. Geniş göğüslü, kaslı ve yağsız bir vücuda sahiptir. Çevik ve hareketlidir. Kafa geniştir. Kuvvetli bir ağız ve güçlü çeneleri vardır. Kuyruk ve kulak ekseriyetle kesilir. Postundaki kıllar kalın ve sıktır.
Karakteri: Güçlü ve sağlam bünyeli bir köpektir. Görünüm ve post rengi olarak Kangal Köpeği’ne çok benzer. Kangal Köpeği’nde olduğu gibi, ağız, burun, göz çevresi ve kulaklarda siyah maske çoğunlukla bulunur.
Kullanma Alanı: Sürü koruma ve özel mülk koruma amacıyla yetiştirilir. Dövüş amacıyla da yetiştirilmektedir


g)Moğolistan çoban köpeği

Moğolistan Çoban Köpeği’ne, Orta Asya Çoban Köpeği’nin bir tipi gözüyle bakılır. Bazı bilim adamları ise Tibet Mastifi Köpeği’nin bir Moğolistan alt tipi olduğunu kabul etmektedir. Tibet Mastifi ile olduğu kadar, Altay Sürü Gütme Köpekleri ve diğer Asya ırkları ile de akrabalığı olduğu düşünülmektedir. Eski Sovyetler Birliği Cumhuriyetleri zamanında, Kafkasya Çoban ve Alman Çoban Köpeği ile melezlenmesi sonucunda, sayısı oldukça azalmıştır. Moğolistan’a getirilen Tibet Köpekleri ile Moğolistan’ın yerli ırkları melezlenmiştir. Bu melezler Moğolistan Ovcharka olarak da isimlendirilir. Moğollar, Moğolistan Çoban Köpeği ırkına çok değer verirler. Cengiz Han zamanında dahi mevcut olduğuna ve onun en sevdiği hayvanın Moğolistan Çoban Köpeği olduğuna inanırlar. İki ayrı tipi bulunmaktadır. Daha tüylü, iri ve yüksek olan tip, daha çok özel mülk koruma amacıyla kullanılır. Daha küçük olan diğer tip ise sürü koruma amacıyla kullanılır. Aynı batında doğan yavrularda, her iki tip de görülebilir. Bunlar biraz büyüyünce, kullanma amacına uygun olarak ayrılır ve yetiştirilirler. Her iki tipin melezlenmesinden elde edilen köpeklere Bancars denir. Fakat bunlar diğer iki tip kadar değerli değildir.
Cidago Yüksekliği: 61 cm. nin üstündedir, fakat 75 cm. nin üstünde olanlarına da rastlanır.
Ergin Ağırlığı:
Post Rengi: Çeşitli renk tonları olmasına rağmen, beyazdan gri ve siyaha kadar bir çok renk görülür. Fakat en çok tutulan post rengi siyah ve sarımsı kahverengidir. Bu post renginde, sarımsı kahverengi renk, özellikle gözlerin üstünde bir kaş gibi belli olur.
Irk Özellikleri: Sağlam yapılı, kuvvetli, iri kemikli ve yağsızdır. Çok kıvrak, sert, haşin ve güçlü bir ırktır. Uzun post kılları dışında, diğer bütün Orta Asya ve Sibirya Irkları’na benzer. Sürü koruma görevi yapan bütün köpeklerin kulakları kesilir. Sadece özel mülk koruması yapan köpeklerin kulakları kesilmeden kalabilir. Kaba, sık kıllarla kaplı postundaki tüyler uzundur.
Karakteri: Güçlü ve inatçı bir karakteri vardır. Korkusuz kişiliği ve çok çalışkanlığı değerini artırmaktadır. Sahipleri ile oyuna meraklıdırlar ve çocuklara karşı çok sabırlı ve naziktirler. Fakat yabancı köpekler ve insanlara karşı çok az tolerans gösterirler.
Kullanma Alanı: Asıl görevi koyun sürülerine bekçilik etmektir. Özel mülk korumasında da başarı ile kullanılmaktadır. Kent hayatına kesinlikle uygun değildir
4)Balkan Çoban köpekleri
a)Bulgar Karakaçan
b)Makedon Karaman
c)Arnavut Sharplaninac


a)Bulgar Karakaçan

Avrupa sürü koruma köpeklerinin en eskilerinden biri olan Bulgar Çoban Köpeği, Tibet, Orta Asya, Kafkasya, Türkiye ve Balkan Çoban Köpekleri ile akrabadır. Çok asil karakteri ve mükemmel çalışma yeteneği ile Bulgaristan’ın doğal zenginliklerindendir. Bir çok tipi olmasına rağmen, en iyi örnekleri Stara Planina, Pirin, Rila ve Rodop Dağı Bölgelerinde bulunmaktadır.
Cidago Yüksekliği: Ortalama 70-72 cm.
Ergin Ağırlığı:
Post Rengi: Eskiden yetiştiriciler sadece iş yapma kabiliyetine baktıkları için, renk ayırımı yapmıyorlar ve bütün renkleri kabul ediyorlardı. Fakat günümüzde modern yetiştiriciler sadece beyaz zemin üzerine siyah iri lekeli ve kabarık tüylü hayvanları yetiştirmektedirler. Halen farklı renkte yavrular elde edilmektedir.
Irk Özellikleri: İri, kaslı çok güçlü bir köpektir. Kuvvetli bir kemik yapısı vardır. Çok çevik ve hızlıdır. Saf Bulgar Çoban Köpeği’nin en önemli özelliklerinden birisi, uzun yaşamasıdır. 20 yıla kadar yaşayanlarına rastlanır. Postundaki kıllar uzun, sert ve kaba, kalın ve tamamen su geçirmez özelliğe sahiptir. Postunun tımar edilmesi çok kolaydır.
Karakteri: Sakin ve güvenilir bir köpektir. Çok akıllıdır ve gerçek bir tehdit ile sahte ve yapmacık bir tehdidi anlayabilir. Kolayca eğitilebilir. Sahibine çok sadıktır.
Kullanma Alanı: Özellikle sürü koruma için kullanılır. Sürü koruma için kullanılan köpeklerin boynuna “Hanaka” adı verilen demirden bir tasma takılır

b)Makedon Karaman

Makedonya Karaman Çoban Köpeği, Sharplanina ırkının bir alt tipi olarak değerlendirilmektedir. Fakat günümüzde yaşadığı Makedonya ve Güney Sırbistan bölgelerinde yüzlerce yıldan beri varlığı bilinmektedir. Bu ırk son yıllarda Karakaçan Köpeği, Karavlak Sürü Gütme Köpeği, Sırbistan Sylvan Köpeği ve Sharplanina köpeği ile bir miktar melezlenmiş durumdadır. Ayrıca bazı Yugoslav Sharplanina yetiştiricileri, ülke dışından bir miktar Newfoundland Köpeği getirmişler ve Sharplanina ile melezlemişlerdir. Bu yüzden, Karaman Köpeği’nin sahip olduğu siyah postta, Newfoundland’ın da etkisinin olduğu ileri sürülmektedir. Fakat bazı bilim adamları da bu köpeğin kökenini Türkiye ve İran’da aramak gerektiğini ileri sürmektedir. Fakat bu *** henüz ispatlanamamıştır. İkinci Dünya Savaşı’na kadar Makedonya’da bile az bulunan bu ırkın sayısı, son yarım yüzyılda oldukça artmıştır.
Cidago Yüksekliği: Ortalama 70-72 cm.
Ergin Ağırlığı: Erkek: Dişi:
Post Rengi: Daima siyah renklidir. Ama koyu kahverengi ve griden, siyaha kadar bütün renk tonları da görülebilir. Ara sıra alacalı köpeklere de rastlanır.
Irk Özellikleri: Sharplanina ve diğer Balkan ırklarına benzeyen bir çok karakteri ile Makedonya Karaman Çoban Köpeği tipik bir dağ köpeğidir. Sağlam kemik yapılı, kaslı ve güçlü bir yapısı vardır. Bacakları kuvvetlidir. Kafası geniş ve iridir. Bir çoğunun kulağı sahipleri tarafından kesilir. Postundaki kıllar orta uzunluktadır. Kalın, sık ve bol kıllı ikinci bir alt tabakaya sahiptir.
Karakteri: Cesareti ve sürü korumadaki başarısı ile ünlüdür. Genelde sakin tabiatlı olmasına rağmen gerektiğinde çevik ve ataktır.
Kullanma Alanı: Sürü koruyucu köpek olarak kullanılır

c)Arnavut Sharplaninac

Avrupa’daki sürü koruma köpeklerinin çoğu gibi, çok eski çağlarda Doğu’dan gelmiş, bölgeye uyum sağlayarak ve yerli köpeklerle melezlenerek, yeni bir ırk olarak ortaya çıkmıştır. İlk defa 1930 yılında tanınmıştır.
Cidago Yüksekliği: Erkek: 60-80cm Dişi: 60-75 cm.
Ergin Ağırlığı: 45-75 kg.
Post Rengi: Açık ya da koyu demir grisidir. Bazıları beyaz beneklidir.
Irk Özellikleri: Kemik yapısı sağlam, orta büyüklükte bir köpektir. Yuvarlak kafası, güçlü çenesi ve dişleriyle, kaba bir görünüşü vardır. Gözler siyah renkli ve badem şeklindedir. Bakışları yumuşaktır. Kulaklar iki yana sarkıktır. Kuyruk sakin durumda iken aşağıya doğru sarkık, alarm durumunda yukarı doğru kalkıktır. Postundaki tüyleri en az 10 cm uzunluğundadır. Derisinin üzerinde ikinci bir katman tüy tabakası vardır.
Karakteri: Cesur, dikkatli, enerjiktir. Normal olarak sadece kendi efendisine itaat eder. Bunun dışındakilere karşı düşmanca davranır.
Kullanma Alanı: Mükemmel bir çoban köpeğidir. Kurtlarla başedebilir.

---

yazıyı genel bilgi amaçlı faydalanmak için aldım.ırktır değildir konusunu kinolojiye bırakıyorum. yazıyı derleyen arkadaşın ismi kemal olarak görünüyodu kendisine teşekkür ederim.sağolsun emek vermiş. faydalı olması dileğiyle...

sende sağol arkadaş farklı bi yazı olmuş güzel bi bilgilendrme yazısı

Emegine saglik kardesim cok guzel bi paylasim olmus en guzeli boz coban köpegi bunlarin icinde

sizde sağolun emek veriliyo köpeklere şu ırktı bu cinstiden çok köpeklerimizin güzelliğini konuşup paylaşmak daha doğru olur. bende en çok bozu beğendim.gerçekten güzel köpek emek veren arkadaşımız akına teşekkür ediyorum. fotoğrafa bakmak bile büyük keyif nazar değmesin

EMEĞİNE SAPLIK GÜZEL BİLGİLENDİRE TEŞEKKÜR EDERİM

Sağolasın kardeş güzel paylaşım

boz coban kopegi diye bir ırk yok.onlar yoruk kopegi ile kangal vs karısımı kopekler.
bu arada hepsi guzel.ama ben akbaş ve kangalları ve alabay ları cok begeniyorum.ama bunlaqrın arasında elbet ki en iyisi kangal bence.